Gần 30 năm gắn bó và có nhiều dấu ấn với nghệ thuật chèo, nhưng bất cứ ai tiếp xúc với nghệ sĩ Bích Việt đều nhận thấy chị là người giản dị, chân thành. Chị bảo: “Mình lớn lên rồi chọn chèo như một định mệnh, gắn bó với Hà Nam cũng là một cái duyên. Mong muốn duy nhất của mình là được theo đuổi niềm đam mê nghệ thuật”.
Sinh ra trong một gia đình có cha là nghệ sĩ Quang Thuyết (nguyên Trưởng đoàn Múa rối tỉnh Ninh Bình), từ nhỏ, Bích Việt thường xuyên được cha dẫn đi xem các chương trình nghệ thuật, được tiếp xúc với những làn điệu chèo và sâu thẳm trong trái tim người con gái ấy đã ấp ủ một tình yêu to lớn với làn điệu truyền thống này. 15 tuổi, Bích Việt đã tự tin thể hiện những làn điệu chèo như: “Lới lơ”, “Đường trường duyên phận”, “Vãn cầm”… và được các cô chú Đoàn Nghệ thuật Chèo Ninh Bình khen chất giọng “màu”, vang, trường canh tốt.
May mắn sở hữu một giọng ca đẹp, lại được sự ủng hộ của gia đình, Bích Việt đã nỗ lực không ngừng để trở thành nghệ sĩ chèo chuyên nghiệp. “Đã là nghệ sĩ thì ngoài tình yêu nghề còn phải không ngừng nỗ lực học hỏi, trau dồi, tự hoàn thiện. Tôi thường xuyên theo dõi các bậc tiền bối để học kỹ thuật luyến láy, cách nhả chữ, bẻ chữ sao cho rõ nét, tròn vành mà vẫn bảo đảm giai điệu chèo gốc thật chuẩn”- Bích Việt trải lòng.
Đến với nghệ thuật chèo như một cái duyên, Bích Việt trải qua nhiều năm đào tạo ở các trường lớp chuyên nghiệp như: Đoàn Nghệ thuật Chèo Ninh Bình (nay là Nhà hát Chèo Ninh Bình), rồi được gửi sang học Trường Trung cấp Sân khấu - Điện ảnh (nay là Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội). Chị luôn cảm thấy biết ơn những bậc tiền bối đã giúp đỡ chị suốt chặng đường nghệ thuật dài.
Nghệ sĩ Bích Việt.
Năm 1997, khi Hà Nam thành lập lại, Bích Việt là thế hệ nghệ sĩ đầu tiên về với Đoàn Nghệ thuật Chèo Hà Nam. Chị may mắn khi được sự dìu dắt từ các bậc tiền bối vừa tài năng, vừa tâm huyết với nghề như: Cố Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Lê Huệ, NSND Lương Duyên, Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT) Huy Toàn. Nhưng có lẽ động lực quan trọng nhất là tình yêu với nghệ thuật chèo lúc nào cũng thường trực trong trái tim Bích Việt. Chị là một trong những diễn viên được coi như những viên gạch đầu tiên, đặt nền móng cho Đoàn Nghệ thuật Chèo Hà Nam trong thời kì gian nan, thiếu thốn nhất. Cùng các đồng nghiệp, chị đã phải lặn lội, không quản đường xa đi diễn khắp các tỉnh, thành phố trên toàn quốc. Có khi, phải ngồi xe hàng giờ đồng hồ, ăn vội miếng cơm để bước lên sân khấu biểu diễn. Sự nỗ lực bền bỉ của chị đã được hồi đáp lại bằng sự quan tâm và tình yêu thương của khán giả. Và trên hết, chính nghệ thuật chèo đã kết nối chị với mối nhân duyên để chị có một tổ ấm hạnh phúc viên mãn bên người chồng hiền lành, hết mực yêu thương, thông cảm với đặc thù nghề nghiệp của vợ và hai cậu con trai ngoan ngoãn, hiếu thảo. Ánh mắt lấp lánh niềm vui, Bích Việt thổ lộ rằng, sau vài lần đi xem chèo, có ấn tượng tốt về chị, mẹ chồng đã mai mối con trai bà với chị. Khi đã là “người một nhà”, gia đình chồng luôn trân trọng, khích lệ, tạo điều kiện tốt nhất để chị theo đuổi niềm đam mê với nghệ thuật chèo.
Nhắc đến Bích Việt, công chúng yêu nghệ thuật chèo Hà Nam nhớ ngay đến Thị Kính trong “Quan âm Thị Kính”, đến bà mẹ chất phác, nhân hậu của Thu, Thi trong “Những vì sao không tắt”, đến chị Vỡi trong “Cô đào và cụ Tam Nguyên”… Thế mạnh của chị là những vai biểu trưng cho tính cách nhẫn nhịn, chịu đựng, hy sinh của người phụ nữ Việt Nam. Nhiều người tiếc khi chị không tham gia các cuộc thi để giành huy chương, nhưng chị lại cho rằng hào quang sân khấu hay giải thưởng không phải là điều quan trọng nhất. Với chị, được đứng trên sân khấu thể hiện niềm đam mê, được khán giả yêu mến, đón nhận là niềm hạnh phúc lớn lao nhất.
Mỗi khi lên sân khấu, dù được giao vai chính hay vai phụ, Bích Việt đều nỗ lực sáng tạo và cống hiến hết mình. Từ giờ giấc đến thái độ, tinh thần trách nhiệm trong công việc, Bích Việt luôn được lãnh đạo Đoàn Nghệ thuật Chèo Hà Nam đánh giá là tấm gương cho nhiều nghệ sĩ trẻ học tập. Ngoài tham gia các vở chèo, trích đoạn, các chương trình nghệ thuật phục vụ nhiệm vụ chính trị, phục vụ khán giả trong và ngoài tỉnh, Bích Việt còn nhiệt tình hưởng ứng dự án dạy hát chèo tại trường học và sẵn sàng tư vấn, hỗ trợ chuyên môn giúp các câu lạc bộ chèo trong tỉnh.
Mấy năm gần đây, Bích Việt chủ động lui về phía sau để các diễn viên trẻ có cơ hội thể hiện tài năng. Chị tâm niệm, nghệ sĩ chèo không chỉ biểu diễn thành công các vai diễn mà còn có trách nhiệm gìn giữ và phát huy nghệ thuật truyền thống của dân tộc. Vốn sống bao năm tích cóp cùng với kỹ thuật lấy hơi, nhả chữ, luyến láy, thần sắc, trang phục biểu diễn mà chị học từ các bậc tiền bối, giờ chị tích cực trao truyền cho lớp trẻ. Tại Cuộc thi tài năng trẻ sân khấu tuồng, chèo chuyên nghiệp toàn quốc năm 2017, Liên hoan Chèo toàn quốc năm 2022, Liên hoan các trích đoạn hay nghệ thuật sân khấu toàn quốc năm 2023, Bích Việt đã nhiệt tình hỗ trợ, giúp các nghệ sĩ trẻ Hà Nam gặt hái được những tấm Huy chương Vàng cao quý.
Với tình yêu sâu đậm dành cho làn điệu chèo truyền thống, Bích Việt đã cống hiến cả tuổi trẻ với hy vọng đóng góp vào sự phát triển và lưu giữ nghệ thuật âm nhạc truyền thống của dân tộc. Gần 30 năm hoạt động nghệ thuật, Bích Việt đã phải đối mặt với không ít khó khăn, thử thách, nhưng chưa có giây phút nào chị muốn bỏ cuộc hoặc có ý định lựa chọn một hướng đi mới. Tình yêu của khán giả cùng niềm đam mê cháy bỏng với nghệ thuật chèo chính là động lực thôi thúc chị không ngừng cống hiến và sáng tạo.
Hoàng Oanh