Cụm công trình đầu mối cống và âu thuyền Tắc Giang được Ban chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh xác định là trọng điểm trong mùa mưa, bão, lũ năm nay. Đây là công trình có vai trò quan trọng trong tưới, tiêu phục vụ sản xuất, dân sinh cho huyện Duy Tiên, một phần huyện Bình Lục, Lý Nhân, Thanh Liêm và thành phố Phủ Lý.
Ông Lê Văn Hòa, Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi (KTCTTL) Hà Nam cho biết: Xác định rõ tầm quan trọng của công trình, vào mùa mưa, bão, lũ công ty luôn chuẩn bị đầy đủ các phương án, đồng thời phối hợp chặt chẽ với chính quyền các địa phương để bảo đảm an toàn, ứng phó kịp thời với những sự cố có thể xảy ra ngay từ giờ đầu.
Công nhân bảo dưỡng máy đóng mở cửa cống Tắc Giang trong mùa mưa bão.
Được biết, để bảo đảm an toàn cho Cụm công trình đầu mối cống và âu thuyền Tắc Giang, Ban chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh đã xây dựng các tình huống sự cố có thể xảy ra trong mùa mưa, bão, lũ; đề ra biện pháp cụ thể để ứng phó ngay giờ đầu khi phát hiện sự cố. Trong đó, tập trung vào các sự cố chính có thể gây mất an toàn cho công trình như: Các cửa cống và âu xảy ra sự cố đóng không hết do vật cản; hạ lưu cống xuất hiện mạch sủi, lỗ phụt...
Qua các tình huống giả định, Ban chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh xây dựng phương án về công tác chỉ huy, chuẩn bị đầy đủ nhân lực, vật tư và phương tiện sẵn sàng ứng phó. Về vật tư, tại các kho của tỉnh trên tuyến đê hữu Hồng thuộc địa bàn huyện Duy Tiên và Lý Nhân có đủ cơ số vật tư dự trữ, như: bao tải, vải lọc, bạt chắn sóng, rọ sắt…
Các địa phương có công trình nằm trên và giáp ranh (huyện Lý Nhân và Duy Tiên) cũng chuẩn bị đầy đủ điều kiện về chỉ huy, lực lượng, vật tư, phương tiện xử lý khi có sự cố xảy ra.
Với Công ty KTCTTL Hà Nam, để bảo đảm cho Cụm công trình đầu mối cống và âu thuyền Tắc Giang vận hành an toàn trong mùa mưa, bão, lũ từ tháng 4 (trước mùa mưa, bão, lũ), Tổ quản lý cụm công trình đầu mối cống và âu thuyền Tắc Giang đã tiến hành bảo dưỡng toàn bộ hệ thống tời, cáp trục phai cống. Đồng thời, kiểm tra máy đóng mở, rò rỉ của hèm cống lấy nước và âu thuyền...
Bước vào mùa mưa, bão, lũ, tổ phân công cán bộ, công nhân trực liên tục 3 ca. Khi mực nước lũ sông Hồng tại Như Trác lên báo động I, trực 100% quân số theo quy định.
Chị Vũ Thị Hồng Hạnh, công nhân vận hành cống và âu thuyền Tắc Giang cho biết: Theo đúng quy trình vận hành, khi mực nước lũ sông Hồng lên cao (từ báo động I trở lên) 2 giờ 1 lần công nhân vận hành phải báo cáo 1 lần về tình hình hoạt động của công trình. Đồng thời, đi kiểm tra toàn bộ công trình để sớm phát hiện những sự cố có thể xảy ra, kịp thời báo cáo để có biện pháp xử lý.
Hiện nay, do tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai, bão, lũ, mưa lớn xảy ra bất thường, không theo quy luật tự nhiên. Trong tháng 7 và tháng 8/2018 đã có đợt mưa lớn kéo dài, mực nước lũ sông Hồng tại Như Trác lên báo động I. Tuy nhiên, Cụm công trình đầu mối cống và âu thuyền Tắc Giang được bảo đảm an toàn.
Cụm công trình đầu mối cống và âu thuyền Tắc Giang được xây dựng, hoàn thành và đi vào hoạt động từ năm 2010. Ngày 1/8/2012, công trình xảy ra sự cố khi mực nước thượng lưu sông ở mức +5m, hạ lưu +2,6 m, phía hạ lưu tường ngoặt sau sân tiêu năng có hiện tượng đùn, sủi mạnh, nước đục, gian nhà để tủ điện điều hành cống bị lún nghiêng, sau đó sụt hoàn toàn xuống hố xói…
Để xử lý sự cố, các biện pháp kỹ thuật tiên tiến nhất đã được áp dụng và hoàn thiện vào cuối năm 2015. Hiện nay, cụm công trình đã vận hành ổn định, tuy nhiên chưa được qua thử thách (do từ năm 2015 đến nay trên sông Hồng không có lũ lớn cấp 2, cấp 3). Vì vậy, mục tiêu bảo đảm an toàn cho cụm công trình cũng như đoạn đê hữu Hồng khu vực cống Tắc Giang trong mùa mưa bão năm nay được đặc biệt quan tâm.
Mùa mưa, bão, lũ năm nay đang có diễn biến phức tạp, có khả năng gia tăng về mức độ. Do vậy, yêu cầu đặt ra là phải bảo đảm an toàn tuyệt đối cho Cụm công trình đầu mối cống và âu thuyền Tắc Giang. Chủ động phòng chống là giải pháp giúp vận hành hiệu quả và ứng phó với những sự cố có thể xảy ra đối với trọng điểm phòng chống thiên tai này trong mùa mưa, bão, lũ.
Mạnh Hùng
Mạnh Hùng