Bảo vệ các trọng điểm phòng, chống thiên tai cấp tỉnh trên hệ thống đê điều

Tỉnh ta có hệ thống đê điều khá lớn, với tổng chiều dài gần 281 km, gồm: đê từ cấp III trở lên là 88,489 km (đê hữu Hồng và đê tả Đáy), đê dưới cấp III có 168,505 km, tuyến đê hữu Đáy (theo Quyết định 1821/QĐ-TTg ngày 7/10/2014 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch phòng, chống lũ và đê điều hệ thống sông Đáy) chiều dài 24 km. Để bảo đảm an toàn trong phòng chống thiên tai (PCTT) cho hệ thống đê điều, hằng năm, trước mùa mưa, bão, lũ ngành chức năng kiểm tra, đánh giá năng lực của các công trình; đồng thời, xác định trọng điểm PCTT cấp tỉnh để có phương án bảo vệ và chủ động ứng phó khi có sự cố xảy ra.

4 trọng điểm PCTT cấp tỉnh năm nay được xác định, gồm: cống qua đê trạm bơm Tân Sơn 2, tại vị trí K91+680 đê tả Đáy, thuộc phường Tân Sơn (thị xã Kim Bảng); đoạn đê xung yếu K117+810 – K129+000 đê tả Đáy (huyện Thanh Liêm); cống Mộc Nam tại K123+050 đê hữu Hồng thuộc địa phận xã Mộc Hoàn (thị xã Duy Tiên); cụm công trình đầu mối cống và âu thuyền Tắc Giang tại K129+420 – K129+530 đê hữu Hồng thuộc địa bàn xã Nguyên Lý (Lý Nhân) và Chuyên Ngoại (thị xã Duy Tiên); đoạn đê xung yếu từ K117+810 – K129 đê tả Đáy, huyện Thanh Liêm. Theo ông Vũ Mạnh Văn, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi (Sở Nông nghiệp và Môi trường), việc đánh giá thực trạng các công trình đê điều và xác định điểm xung yếu đóng vai trò rất quan trọng. Từ đó, xây dựng trọng điểm PCTT để chủ động ứng phó với những sự cố có thể xảy ra, giúp bảo đảm tuyệt đối an toàn cho công trình.

Đối với trọng điểm PCTT cấp tỉnh, các tình huống giả định có thể xảy ra được đặt ra. Tại trọng điểm cống qua đê trạm bơm Tân Sơn 2, tại vị trí K91+680 đê tả Đáy, thuộc phường Tân Sơn (thị xã Kim Bảng) mới xây dựng, chưa qua thử thách trong mùa mưa, bão, lũ, cơ quan chức năng xây dựng 3 tình huống có thể xảy ra, gồm: khi có mưa lớn kéo dài, mực nước phía thượng lưu cống dâng cao, mái đê phía thượng lưu khu vực cống phần tiếp giáp với tường cánh và mái đê mới đắp bị bão hòa nước dẫn đến sạt; có hiện tượng mạch đùn, mạch sủi, lỗ phụt trong lòng cống hoặc hiện tượng nước rò rỉ hai bên mang cống; khi có lũ cao trên báo động III hoặc vượt tần suất thiết kế, cống xảy ra tổ hợp nhiều sự cố có nguy cơ mất an toàn phải hoành triệt cống. Để xử lý các tình huống này, công tác chuẩn bị được thực hiện theo phương châm “4 tại chỗ”, đặc biệt lượng vật tư tại chỗ phải bảo đảm xử lý tốt theo từng tình huống. Cụ thể, với tình huống phải hoành triệt cống (tình huống 3) lượng vật tư chuẩn bị gồm: trên 95 nghìn bao tải, 19.400 m2 bạt chống sóng, hơn 1.000 m3 đá hộc, trên 2.000 m3 đất. Các loại vật tư này đều có sẵn trong kho của Hạt Quản lý đê điều Kim Bảng và các điểm định sẵn trên đê (đá và đất dự trữ). Khi cần thiết có thể huy động thêm lượng vật tư của các địa phương trong vùng…

Cụm công trình đầu mối cống và âu thuyền Tắc Giang tại K129+420 – K129+530 đê hữu Hồng thuộc địa bàn xã Nguyên Lý (Lý Nhân) và Chuyên Ngoại (thị xã Duy Tiên) được giả định 2 tình huống: các cửa cống, âu bị sự cố đóng không hết do vật cản hoặc cánh cửa cống bị kênh; khi có lũ, chênh lệch mực nước thượng, hạ lưu lớn, hạ lưu xuất hiện đùn, sủi mạnh hoặc khi có lũ cao trên báo động III, vượt tần suất thiết kế, cống xảy ra tổ hợp nhiều sự cố, cống, âu thuyền có nguy cơ mất an toàn. Để ứng phó với sự cố tại trọng điểm này, lượng vật tư tại chỗ được chuẩn bị đầy đủ tại kho dự trữ của tỉnh tại các Hạt quản lý đê Lý Nhân và Duy Tiên (5.000 m3 đất, đá; 20 nghìn bao tải, 20 kg dây buộc; 500 rọ thép; các loại bạt chống sóng, bạt chống thấm và vải lọc mỗi thứ 1.000 m2). Cùng với Ban chỉ huy cấp tỉnh, các địa phương và đơn vị quản lý công trình đều thành lập Ban chỉ huy trọng điểm…

Theo ông Lê Văn Hòa, Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Hà Nam, làm tốt công tác chuẩn bị đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ an toàn cho trọng điểm. Cùng với lượng vật tư có sẵn trong kho dự trữ, khi xây dựng phương án trọng điểm có tính đến huy động ở những địa phương lân cận, kể cả phương tiện, nhân lực. Trong công tác tuần tra, canh gác phát hiện sự cố, cùng với nhiệm vụ thường xuyên, khi xuất hiện các tình huống bão, lũ hay mưa lớn kéo dài, tổ quản lý cống trực và kiểm tra liên tục hàng giờ trong ngày để có thể phát hiện ngay sự cố (nếu có) để tiến hành xử lý kịp thời giờ đầu.

 Mùa mưa, bão, lũ năm nay được dự báo diễn ra phức tạp, khó lường. Để làm tốt nhiệm vụ bảo vệ trọng điểm PCTT cấp tỉnh trên hệ thống đê điều cần sự phối hợp chặt chẽ, giữa ngành chức năng, các địa phương trong công tác chuẩn bị theo phương châm “4 tại chỗ”, không để bị động, bất ngờ. Mỗi địa phương, đơn vị cần làm tốt công tác chuẩn bị vật tư, phương tiện, nhân lực theo đúng phương án đã được xây dựng và phê duyệt để khi có sự cố xảy ra ở các trọng điểm sẽ xử lý, ứng phó được ngay trong giờ đầu, góp phần bảo đảm an toàn cho công trình, tài sản, sản xuất của Nhà nước và nhân dân.

Mạnh Hùng