Ô nhiễm môi trường từ các bãi thu mua phế liệu

Nhếch nhác, lộn xộn, chất đống thành các bãi lớn ngay ven đường, xen kẽ trong khu dân cư là thực trạng đang diễn ra tại các cơ sở thu mua phế liệu trên địa bàn tỉnh. Không chỉ làm mất mỹ quan, gây ô nhiễm môi trường mà hầu hết các cơ sở này tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn do thiếu các điều kiện theo quy định về phòng cháy, chữa cháy.

Tại xã Liêm Cần (Thanh Liêm), nghề thu mua phế liệu đã phát triển từ nhiều năm nay. Trong đó, tập trung chủ yếu ở thôn Nhất. Toàn thôn hiện có 4-5 cơ sở thu mua phế liệu với quy mô tương đối lớn. Các cơ sở này tận dụng diện tích sân hay bãi đất trống cạnh nhà để dựng lán tập kết phế liệu. Thế nhưng, diện tích lán chứa lại quá nhỏ so với số lượng phế liệu được các cơ sở thu mua hằng ngày. Theo đó, nhiều phế phẩm như đồ nhựa, ni lông… được giăng kín ra ven đường, gây mất mỹ quan và ô nhiễm môi trường.

Trao đổi về vấn đề này, ông Phạm Văn Độ, Chủ tịch UBND xã Liêm Cần (Thanh Liêm) cho biết: Các cơ sở kinh doanh phế liệu trên địa bàn chủ yếu của tư nhân, kinh doanh nhỏ lẻ, nằm xen kẽ trong các khu dân cư và hoạt động tự phát. Vì thế, đa số các cơ sở chưa có đủ điều kiện cần thiết để kinh doanh lĩnh vực này theo đúng quy định. Thời gian qua, cấp ủy, chính quyền xã cũng đã chỉ đạo các hội, đoàn thể, các thôn đẩy mạnh tuyên truyền, nhắc nhở các hộ kinh doanh chấp hành nghiêm quy định về bảo vệ môi trường trong những buổi sinh hoạt chi hội, cuộc họp thôn, xóm.

Còn tại thôn Mã Não, xã Ngọc Sơn (Kim Bảng), chỉ trên quãng đường dài khoảng 200m có đến 3 bãi tập kết phế liệu của 2 cơ sở kinh doanh trên địa bàn. Quan sát thấy, các bãi tập kết phế liệu này tuy đã dựng mái che nhưng phế liệu vẫn nằm rải rác thành từng đống ngổn ngang ở bên đường hay ngoài khu vực có mái che với đủ chủng loại như bao bì, giấy, sắt, thép gỉ, nhựa, nilon, đồ điện tử cũ...

Khi được hỏi về các thủ tục cần thiết theo luật định trong kinh doanh phế liệu, các cơ sở này đều tìm cách né tránh câu trả lời. Theo phản ánh của những người dân sống trong khu vực, các bãi chứa phế liệu của 2 cơ sở kinh doanh này thường xuyên bốc mùi khó chịu, lông gà, vịt bay khắp nơi, gây ô nhiễm môi trường sống. Sự việc này đã được người dân trong thôn kiến nghị lên chính quyền địa phương rất nhiều lần nhưng tình hình vẫn chưa được cải thiện đáng kể.

Trong khi phong trào xây dựng đường hoa nông thôn mới đang lan tỏa khắp các ngõ ngách, thôn, làng thì tại nhiều đoạn đường nông thôn ở xã Đồng Hóa (Kim Bảng) lại đang mất mỹ quan bởi những bãi “hoa” phế liệu mọc lên dọc hai bên đường. Đơn cử như tại thôn 2 Lạc Nhuế, các cơ sở thu mua phế liệu chất đầy các thùng nhựa, sắt vụn… thành nhiều đống lớn, nhỏ.

Trao đổi với lãnh đạo thôn, được biết, trong thôn có 2 cơ sở thu mua phế liệu lớn, hoạt động đã gần chục năm nay nhưng không có kho bãi chứa đáp ứng tiêu chuẩn. Do diện tích đất nhà hạn chế nên các cơ sở này tận dụng những chỗ đất trống dọc hai bên đường thôn để tập kết phế liệu.

Ông Hoàng Văn Long, Trưởng phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Kim Bảng cho biết: Dù không có số liệu thống kê chính xác số lượng các cơ sở hiện đang kinh doanh phế liệu trên địa bàn toàn huyện nhưng qua kiểm tra, hầu hết các cơ sở kinh doanh lĩnh vực này đều không có giấy phép kinh doanh, không có cam kết về phòng cháy, chữa cháy, không có hệ thống bình phòng cháy cùng một số thiết bị khác.

Đa phần nhà xưởng cũng được xây dựng một cách tạm bợ nên chưa được đầu tư hệ thống thu gom, xử lý nước thải. Việc quản lý mới dừng lại ở việc tuyên truyền, nhắc nhở để các cơ sở kinh doanh hiểu rằng việc thu mua phế liệu phải bảo đảm cảnh quan môi trường, phòng cháy, chữa cháy. Trước tiên là yêu cầu các hộ đầu tư xây dựng kho bãi tập kết phế liệu cùng hệ thống xử lý bụi, nước thải bảo đảm tiêu chuẩn.

Thu mua phế liệu vốn là một trong những ngành nghề góp phần làm sạch môi trường, tiết kiệm nguồn tài nguyên. Thế nhưng, chính nó lại đang đứng trước nguy cơ gây ô nhiễm cao khi ngày càng có nhiều điểm thu mua phế liệu mọc lên tự phát, không tuân thủ các quy định về kinh doanh, môi trường, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người lao động và các hộ dân sống trong khu vực.

Để lập lại trật tự trên lĩnh vực này, các ngành chức năng cần tăng cường phối hợp với chính quyền các địa phương kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc thực hiện Luật Bảo vệ môi trường đối với các điểm thu mua, tái chế phế liệu. Yêu cầu các cơ sở này phải ký cam kết, đầu tư đầy đủ các trang thiết bị xử lý nước thải, rác thải. Với các cơ sở không có giấy phép kinh doanh, gây ô nhiễm môi trường, cần tiến hành xử phạt vi phạm theo quy định.

Nguyễn Oanh

Nguyễn Oanh